ارز دیجیتال چیست ؟

ارزهای دیجیتال داده های رمزگذاری شده هستند که امکان رمزگشایی آن ها در حد صفر است. در تراکنش های مالی که توسط ارزهای دیجیتال صورت می گیرد رهگیری طرفین تراکنش کار بسیار دشواری است و در اصل این ارزها در ابتدا با رویکرد محرمانگی مطلق به وجود آمدند. یعنی تبادل مالی از طریق پولی که هیچ واسطه و پشتیبان مشخصی ندارد و از این رو قابل رهگیری نمی باشد.

اولین ارز دیجیتال در سال 2009 با نام بیت کوین ارائه شد. با گذشت چندین سال از معرفی بیت کوین هنوز مشخص نشده که برای اولین بار این ارز توسط چه کسی ارائه شده است و مبدع آن کیست و تنها اسم مستعاری به نام "ساتوشی ناکاموتو" وجود دارد که به عنوان موسس بیت کوین شناخته می شود و هویت این شخص در دنیای واقعی مشخص نیست. همین امر خود مهر تاییدی بر محرمانگی بسیار بالای این نوع ارزها می باشد. در حال حاضر محبوب ترین و متداول ترین ارز دیجیتال بیت کوین است.  البته ارزهای دیجیتال زیادی بعد از بیت کوین به وجود آمده اند که تعداد آن ها در حدود 1000 تا است.

 

ارزهای دیجیتال چگونه کار می کنند؟

ارزهای دیجیتال از فناوری غیرمتمرکز استفاده می کنند و به کاربران امکان پرداخت امن و ذخیره پول را بدون نیاز به ثبت نام یا استفاده از بانک ها و سازمان های واسطه می دهند. اکثر ارزهای دیجیتال روی پایگاه داده توزیع شده ای به نام بلاک چین اجرا می شوند. بیشتر واحد های اصلی ارز دیجیتال (به جز توکن ها) توسط یک فرآیند به نام استخراج یا ماین تولید می شوند.

ارزهای دیجیتال مشهور

بیت کوین:

 بیت کوین به نوعی پدر ارزهای دیجیتال است. ارزش کل بازار بیت کوین اکنون بیش از ۷۰ میلیارد دلار است. در مجموع 21 میلیون واحد بیتکوین وجود دارد که هنوز همه آن استخراج نشده است. در حال حاضر استخراج بیت کوین از طریق دستگاه هایی به نام ماینر به یکی از منابع درامدی تبدیل شده است. البته استخراج ارز دیجیتالی خاص بیت کوین نیست و بسیاری دیگر از ارزهای دیجیتالی نیز از طریق ماین کردن قابل استخراج هستند.

لایت کوین:

لایت کوین چیزی حدود 3 سال بعد از بیت کوین و در اواخر سال 2011 ارائه شد. سرعت استخراج لایت کوین از بیت کوین بسیار بالاتر است و این امر اگرچه یک مزیت است اما به علت استخراج راحت تر ارزش آن را نسبت به بیت کوین در سطح پایین تری قرار دادده است.

اتریوم:

در سال ۲۰۱۵ ارائه شد. اتریوم فقط یک روش پرداخت نیست و روی الگوریتم های آن امکان اجرای قراردادهای دو طرفه بدون تقلب وجود دارد. یعنی طرفین معامله بدون حضور فیزیکی می توانند خود را اثبات کنند تا طرف مقابل آن ها را شناخته و امکان پیگیری های ثانویه وجود داشته باشد. اپلیکیشن اتریوم روی توکن همین شبکه به نام اتر کار می کند. ارزش بازار اتریوم پس از بیت کوین با 41 میلیارد دلار در جایگاه دوم قرار دارد.

زد کش:

زدکش نیز یک الگوریتم متن باز است که در اواخر سال 2016 ارائه شد. ادعای اصلی زدکش امنیت بسیار بالای آن است و در عین حال طرفین معامله و مبلغ تراکنش را به صورت محرمانه نگه می دارد.

ریپل:

ریپل یک روش پرداخت آنی و فرامرزی با هزینه تراکنش بسیار پایین است. ساختار ریپل با مابقی ارزهای دیجیتال متفاوت است و این ارز نیازی به استخراج ندارد از این رو سیستم های خدمات دهنده آن انرژی بسیار کمتری نسبت به سایر ارزهای دیجیتالی مصرف می کنند.

 

هدف و ویژگی اصلی ارزهای دیجیتالی چیست؟

ارزهای دیجیتالی دو هدف بسیار مهم را دنبال می کنند. اول محرمانگی و دوم امنیت. هدف اصلی این ارزها انجام تراکنش های غیرقابل پیگیری و بدون مرز است و در عین حال باید از امنیت قابل قبولی برخوردار باشند. بسیاری از ارزهای دیجیتال بدون واسطه هستند و شما برای داشتن این ارزهای و استخراج آن ها نیازی به ثبت نام در هیچ سازمانی ندارید.

چگونه به ارزهای دیجیتالی اعتماد کنیم؟

برای پاسخ به این سوال لازم است تا حدی با علم رمزنگاری آشنا باشید. علم رمزنگاری علمی است که بر پایه ی ریاضیات بنا شده است. ارزهای دیجیتالی یک رشته از بیت ها هستند (فرض کنید رشته ای از حروف) و به گونه ای رمزگذاری می شوند که هیچ شخص دیگری در دنیا قادر به تولید این رشته از حروف نیست. امنیت رمزگذاری ارزهای دیجیتال به حدی بالاست که امکان شکستن آن ها وجود ندارد و تمام حملات و هک هایی که تا کنون عیله این ارزها صورت گرفته است به نوعی جهت دستیابی به رمز ورود آن ها بوده. یعنی اگر دارنده این ارزها امینت رمزهای خود را حفظ کند خطر دیگری سرمایه دیجیتالی او را تهدید نخواهد کرد. با این تفاسیر  حفظ امنیت ارزهای دیجیتال به مراتب راحت تر از پول های فیزکی است که افراد با خود حمل کرده یا در بانک ها سپرده گذاری می کنند.

از طرفی چون اغلب ارزهای دیجیتال از جمله بیت کوین واسطه مشخصی ندارند و در کل شبکه جهانی توزیع شده اند یک فرد یا نهاد خاص قادر نیست فرد یا گروهی را از دسترسی به این سیستم منع کند و از طرفی هویت دارندگان این ارزها نیز مشخص نیست. پس امکان تحریم وجود ندارد. همین امر باعث شده که حجم بسیار زیادی از تراکنش های مالی ناسالم  دنیا مانند قاچاق اسلحه و مواد مخدر با استفاده از ارزهای دیجیتال صورت گیرد.

تفاوت پول معمولی با ارز دیجیتال چیست ؟

پول معمولی یا همان ارزهای رسمی (مثل ریال، دلار یا یورو) توسط بانک مرکزی هر کشور منتشر می‌شود. بانک مرکزی باید مقداری شیء با ارزش (نظیر طلا) را به عنوان پشتوانه این پول منتشر شده در اختیار داشته باشد. اما ارز دیجیتال این گونه نیست و بیشتر آنها بدون هر نوع پشتوانه فیزیکی منتشر می‌شوند. البته استثناهایی نیز در این میان وجود دارد. برای نمونه ارز دیجیتال «وان‌گرم» که توسط یک استارتاپ اماراتی عرضه شده و منطبق با قوانین شرعیت اسلامی است، دارای پشتوانه طلا است.

دومین تفاوت پول معمولی با ارز دیجیتال به ساختار تراکنش‌ آنها مربوط می‌شود. در تراکنش‌های آنلاین بین دو نفر، یک واسطه (معمولا) بانک وجود دارد که بر آن نظارت می‌کند. اما نقل‌وانتقال ارز دیجیتال بین دو نفر به صورت همتا به همتا صورت می‌گیرد. به جای وجود یک نهاد واسطه مرکزی (مثل بانک) درستی تراکنش در ارز دیجیتال توسط شبکه‌ای از کاربران که بر روی شبکه بلاک چین حضور دارند تایید می‌شود.

ارز دیجیتال تفاوت‌هایی اساسی با پول رسمی دارد.

بازگشت ناپذیری تراکنش‌های ارز دیجیتال سومین تفاوت است. در حالت عادی و در خریدهای آنلاین، در صورت بروز مشکل و یا اعتراض پرداخت‌کننده، ‌امکان پیگیری و کنسل کردن تراکنش وجود دارد. اما تراکنش در ارزهای دیجیتال این طور نیست و در صورت انجام دیگر بازگشت‌پذیر نخواهد بود.

حفظ هویت کاربر تفاوت بعدی است. در تراکنش‌های معمول آنلاین، هویت کاربر احزاز می‌شود، اما در ارزهای دیجیتال هویت کاربر محفوظ می‌ماند. البته هر از گاهی اخباری در زمینه احتمال شناسایی هویت کاربران در این فضا نیز منتشر می‌شود. همچنین کارمزد تراکنش‌های ارز دیجیتال پایین‌تر از شیوه معمول بوده و یا حتی گاهی صفر است.